Het is al lang geleden dat de fameuze Hollandse tolerantie internationaal in opspraak kwam. Het zou veel eerder getuigen van onverschilligheid, dan echt verdraagzaamheid uitdragen. Dat was destijds voor mij nogal een eyeopener. Zo had ik het nog nooit bekeken. Maar vanaf dan zou ik mijn verantwoordelijkheid nemen en me wél uitspreken als ik nonchalance, of andere misstanden tegenkwam. Hoe vervelend ik dat ook vond. In plaats van me gemakshalve zwijgend met mijn eigen zaken te blijven bemoeien.
Dat werd me natuurlijk niet altijd in dank afgenomen. Deels vanwege de ervaren vertrouwensbreuk: ‘ik dacht dat jij niet moeilijk was!’. Deels omdat een kritische kanttekening over het algemeen, en bij mensen met al dan niet vermeende macht in het bijzonder, doorgaans bar slecht valt. De aanval-is-de-beste-verdediging is dan kennelijk snel gemaakt. Soms hilarisch genoeg in de vorm van psychologische projectie – ‘Je bent nog niets veranderd’. Zoiets houdt het dan toch leuk.
Dat moet ook, want mijn missie houdt voorlopig niet op. Een transparante, eerlijker samenleving is nog steeds ver weg. Maar alle kleine beetjes helpen. Ook die speldenprikjes van mij – zal ik dat even voor u opruimen? Dat ‘anderen’ iets ook wel/niet doen laat me weliswaar onverschillig, misleiding en misbruik van vertrouwen niet.
Soms blijkt er simpel sprake van een mysterieuze systeemfout. Daarover zou je samen een filosofische boom kunnen opzetten – wordt techniek de mens nog eens de baas? Nou houd ik wel van een gelijkwaardige gedachte-uitwisseling met desnoods een beetje mysterie. En ik kan er de lol best van inzien als iemand zich achter een technisch systeem verschuilt – dat altijd gelijk heeft. Mij krijg je niet snel meer op de kast.
Die ene, enige keer dat ik ten einde raad een hulplijn belde klonk de dienstdoende crisisopvanger ongeveer zoals in die mayday-mayday-we-are-sinking-reclame: alsof het zijn allereerst oproep was. ’s Mans onhandigheid droop zowat uit de telefoonhoorn – dit speelde zich af in de tijd van vuistdikke papieren telefoonboeken en besnoerde draaischijftelefoons in hippe kleuren, in de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen die hele communicatiecommercial nog moest worden uitgevonden en ik net afgestudeerd was. Het gestuntel van de goede man was precies wat ik nodig had om bij mijn positieven te komen. Daarvoor heb ik hem oprecht heel hartelijk bedankt. Hem enigszins verbouwereerd aan zijn lot overlatend.
Aan de kade 