Deel 1
Vandaag gaan we het hebben over de duizelingwekkende Japanse duizendknoop en ordinaire bamboe.
Met een beetje gevoel voor detail én de nodige oefening kun je deze woekeraars straks heel gemakkelijk zelf herkennen.
Succes!
‘Het gaat om kleinerende opmerkingen, roddelen, zwartmaken, discriminatie, het delen van persoonlijke, vertrouwelijke informatie met anderen, sabotage en expres tegenwerken, pesten, schelden en schreeuwen’, aldus Universiteit Utrecht in het vanmiddag gepubliceerde rapport Kracht zonder Tegenkracht, een onderzoek naar sociale (on)veiligheid en grensoverschrijdend gedrag, in de biotoop van onze Tweede Kamer.
Hmm. Persoonlijk krijg ik van tegenwerking en sabotage juist vooral extra motivatie en energie, geloof het of niet. En roddelpraat of laster laat me Oostindisch koud, evenals al dan niet subtiele intimidatie. Ook met vriendjespolitiek ben je bij mij niet aan het juiste adres. Maar oké, met open en bloot erfgrenzen overschrijden heb ik echt wel wat.
bamboe-maaiveldje van de dag: ‘ja die stenen hebben we expres laten staan zodat je dan beter de bamboe kunt zien’
Na eerst een zwarte en daarna een donkerblauwe terug te hebben moeten sturen koos ik bij die drie maal is scheepsrecht-allerlaatste online bestelling maar voor de kleur op het begeleidende plaatje, in plaats van te vertrouwen op de zwart-op-witte beschrijving van het gewenste item: grijs. Dit overduidelijk in de hoop dat de kennelijke fout in het systeem inmiddels niet al was hersteld, want dan kreeg ik echt een bruine broek bezorgd. Dank u beleefd.
Mijn vraag aan de belastingtelefoon was een stuk minder ingewikkeld. Toch sprak, dan wel luisterde ik welgeteld 25 minuten en 31 seconden, respectievelijk met twee gratis belastingvraagbaken (m/v), naar veel overbodige uitleg over in de verste verte niet aangekaarte non-onduidelijkheden, alvorens het bijna kafkaëske, maar in ieder geval heel vermoeiende, mijn tijd en ieders belastinggeld verspillende gesprek dan maar af te ronden. Ik zou het op een ander moment nog wel eens proberen. Wellicht trof ik dan iemand met een andere kleur bril.
Als de expert die meende dat ik ‘het systeem gewoon niet begreep’ mijn vraag in haar eigen woorden had herhaald – een doorgaans volstrekt overbodige actie, maar nu even niet – waren we er vast wel uitgekomen. Ondanks haar gebrek aan relativerende humor en zelfspot. Maar na de zoveelste verhelderingspoging mijnerzijds, had de andere kant van de lijn wel eindelijk – yes! we zijn er! – hetzelfde ene vraagteken als ik, alleen niet ook de moed daar rond voor uit te komen. Dat ze me steeds niet had kunnen volgen geloofde ik tegen die tijd al lang niet meer.
Ook belastingbriefopstellers moeten bij hun omschrijvingen kennelijk kunnen roeien met de voorgeprogrammeerde riemen die ze tot hun beschikking hebben, als het systeem soms niet helemaal de juiste keuzeopties biedt. Dan staat er iets dat weliswaar niet erg logisch is, maar wel gewoon klopt. Zoals de omschrijving op de bestelbon bij die allerlaatste levering: van zowel een grijs als een beige – correct – kledingstuk.
Strategisch dan maar meteen twee bruine ribbroeken bestellen had me de snelste methode geleken om een simpele systeemfout te hacken. Met het hilarische gevolg kan ik heel goed leven. Mogelijk omdat ik inmiddels een sympathiek geprijsd alternatief aan een uitverkooprek vond. En iemand aan de lijn kreeg die zonder omhaal vertelde wat ik me moet voorstellen bij ‘toekomstig’, wanneer het eigenlijk vorig jaar betreft. Beter dan een ransomware-aanval die alle systemen dagenlang platlegt kon ik me niet wensen.
Het is al lang geleden dat de fameuze Hollandse tolerantie internationaal in opspraak kwam. Het zou veel eerder getuigen van onverschilligheid, dan echt verdraagzaamheid uitdragen. Dat was destijds voor mij nogal een eyeopener. Zo had ik het nog nooit bekeken. Maar vanaf dan zou ik mijn verantwoordelijkheid nemen en me wél uitspreken als ik nonchalance, of andere misstanden tegenkwam. Hoe vervelend ik dat ook vond. In plaats van me gemakshalve zwijgend met mijn eigen zaken te blijven bemoeien.
Dat werd me natuurlijk niet altijd in dank afgenomen. Deels vanwege de ervaren vertrouwensbreuk: ‘ik dacht dat jij niet moeilijk was!’. Deels omdat een kritische kanttekening over het algemeen, en bij mensen met al dan niet vermeende macht in het bijzonder, doorgaans bar slecht valt. De aanval-is-de-beste-verdediging is dan kennelijk snel gemaakt. Soms hilarisch genoeg in de vorm van psychologische projectie – ‘Je bent nog niets veranderd’. Zoiets houdt het dan toch leuk.
Dat moet ook, want mijn missie houdt voorlopig niet op. Een transparante, eerlijker samenleving is nog steeds ver weg. Maar alle kleine beetjes helpen. Ook die speldenprikjes van mij – zal ik dat even voor u opruimen? Dat ‘anderen’ iets ook wel/niet doen laat me weliswaar onverschillig, misleiding en misbruik van vertrouwen niet.
Soms blijkt er simpel sprake van een mysterieuze systeemfout. Daarover zou je samen een filosofische boom kunnen opzetten – wordt techniek de mens nog eens de baas? Nou houd ik wel van een gelijkwaardige gedachte-uitwisseling met desnoods een beetje mysterie. En ik kan er de lol best van inzien als iemand zich achter een technisch systeem verschuilt – dat altijd gelijk heeft. Mij krijg je niet snel meer op de kast.
Die ene, enige keer dat ik ten einde raad een hulplijn belde klonk de dienstdoende crisisopvanger ongeveer zoals in die mayday-mayday-we-are-sinking-reclame: alsof het zijn allereerst oproep was. ’s Mans onhandigheid droop zowat uit de telefoonhoorn – dit speelde zich af in de tijd van vuistdikke papieren telefoonboeken en besnoerde draaischijftelefoons in hippe kleuren, in de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen die hele communicatiecommercial nog moest worden uitgevonden en ik net afgestudeerd was. Het gestuntel van de goede man was precies wat ik nodig had om bij mijn positieven te komen. Daarvoor heb ik hem oprecht heel hartelijk bedankt. Hem enigszins verbouwereerd aan zijn lot overlatend.
Deze zomer kunnen wij ’s avonds ook eens onbekommerd de hort op. Eerdere jaren was dat hooguit op vrijdag- en zaterdagavond verantwoord. Maar werd ik vrijdags al helemaal in beslag genomen door bad- en andere noodzakelijke rituelen na een dag – zonder noemenswaardige dagbesteding – op ‘de groep’ verzorgd worden door kortstondig meedraaiende zorgleerlingen die, de spreekwoordelijke idealistische uitzondering daargelaten, meer bezig waren met hun eigen avondinvulling dan met het emotionele welzijn van mijn EMVB-rolstoeler en zijn eveneens volledig welzijnsafhankelijke kompanen – waarvan de namen sinds de invoering van de wet op de privacy, net als hun verjaardagen, ook meteen maar niet meer met de thuisfronten werden gedeeld. Voor zover er sinds de invoering van de zoveelste ‘vernieuwingen’ al iets met een thuisfront werd gedeeld dan, eenrichtingsverkeer aan ge- en verboden van een ‘persoonlijk begeleider’ zonder enige kennis van persoonlijke zaken daargelaten. Nee, vrolijker kan ik het niet maken.
Maar sinds corona is dat goddank allemaal history! Zijn wij met prepensioen – en heeft by the way hier in huis niemand meer een geniepige buikgriep opgelopen!
Onlangs sprak ik een begeleidster van heel vroeger (toen alles nog zo veel beter was, ja). Zo eentje van de oude stempel, die gewoon vijf dagen op de groep stond en weet heeft van wat er werkelijk toe doet: de cliënt. Erg optimistisch bleek ook zij niet over die niet meer te stuiten ontwikkelingen in haar werkveld. Wat me steunde – zie je wel, een professionele insider ziet het ook! – en deprimeerde tegelijk – ‘goed’ komt het volgens haar dus ook al niet.
Nee, in de zorg werken is allang geen roeping meer. Het is een manier geworden om je eigen geld te verdienen. Wie wel idealen heeft en het pleziert cliënten een fijne dag te bezorgen, samenwerking met verwanten koestert en transparantie praktiseert, wordt in het gunstigste geval scheef aangekeken – wat een uitslover. En als het maar even kan – slinks – tegengewerkt. Of – geraffineerd – de ziektewet in gemanipuleerd: ik heb het met lede ogen vanaf de zijlijn moeten aanzien.
Toch zijn er best nog nieuwe initiatieven te vinden die wel hoopvol zijn. Zoals de ‘ontdekking’ dat iedereen in de zorgdriehoek er van profiteert wanneer er opzettelijk plezier wordt gemaakt op een groep. Als daar zoals vanouds wordt gezongen en gedanst. Getrakteerd en gelachen, héél veel gelachen. Ook zonder zomaar-feestjes maakt vrolijkheid nog steeds het grote verschil. Zo is het altijd geweest en zo zal het ook altijd blijven. Zorgafhankelijk zijn is van zichzelf tenslotte wel al deprimerend genoeg.
Aan de kade 